Kiệu hương Hòa Nhơn dầm mắm

“Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ

Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh”

Mỗi dịp Tết đến xuân về, ta lại bắt gặp dưa hành củ kiệu từ Bắc đến Nam. Nếu ở xứ hoa đào, dưa hành và bánh chưng là bộ đôi ẩm thực không thể thiếu ngày xuân thì ở xứ hoa mai, củ kiệu và bánh tét cũng là hai món thường trực mà nhà nào cũng sẵn dành đón Tết. Đáng nói hơn cả, món củ kiệu này lại được chính những đôi tay khéo léo của người phụ nữ, từ những củ kiệu vừa cay vừa nồng trở thành những món ăn đặc sắc trong những dịp Tết.

Và với chị Bông – người con của vùng đất Hòa Nhơn, Hòa Vang, Đà Nẵng – cũng không ngoại lệ, từ những củ kiệu bình thường, chị đã tạo nên thương hiệu riêng cho kiệu tại vùng đất Hòa Nhơn này - Kiệu Hương Hòa Nhơn.

Vùng đất Hòa Nhơn nổi tiếng phù hợp cho việc trồng kiệu và tạo cho những củ kiệu nơi đây có một hương thơm đặc trưng mà không một nơi nào có được dù nét đặc trưng này không phải ai cũng có thể nhận ra được. Chứng kiến khi đến mùa thu hoạch, các hộ trồng kiệu thường phải thức khuya dậy sớm để bó kiệu ra chợ bán, bị thương lái ép giá, chị Nguyễn Thị Bông đã tự tạo sản phẩm hoàn hảo để giúp cho chính gia đình mình và các hộ trồng kiệu của địa phương. Sản phẩm đầu tay chị làm tên là “Kiệu Dầm Mắm chua ngọt”, quá trình học được cách làm này cũng nhờ vào người mẹ chồng tần tảo, khéo léo, chỉ dạy và truyền bí kíp cho chị. Bên cạnh đó, chị lại được người thân, bạn bè, các chị em trong hội phụ nữ ủng hộ nên đây cũng chính là động lực để chị quyết tâm sản xuất đại trà, biến củ kiệu nơi đây thành nông sản đặc biệt của đất Hòa Nhơn.

Năm 2017, ý tưởng của chị Nguyễn Thị Bông được Hội phụ nữ xã ủng hộ, Ủy ban nhân dân xã hỗ trợ, đã thành lập Tổ hợp tác Kiệu Hòa Nhơn. Chị đã dùng chính ngôi nhà của mình để làm xưởng sản xuất và thu mua kiệu từ các hộ gia đình trong tổ để chế biến thành phẩm cung cấp cho thị trường. Giai đoạn đầu cung cấp sản phẩm gặp nhiều khó khăn, kinh nghiệm bảo quản sản phẩm chưa ổn định, đầu ra cho sản phẩm ít vì chưa có nhiều người biết đến sản phẩm, trang thiết bị còn thủ công, thô sơ và chi phí để đầu tư ban đầu lớn, nguồn kiệu cũng chưa ổn định vì đa phần các hộ trong hợp tác chỉ trồng trong dịp tết, chi phí cho củ kiệu chưa thành phẩm rất cao.

Thương hiệu được xây dựng Nhận thấy được giá trị của đặc sản quê hương, UBND huyện Hòa Vang đã tập trung hỗ trợ, tạo nguồn nguyên liệu ổn định sản xuất, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hỗ trợ mô hình, tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP nên vấn đề nguyên liệu đầu vào đã được giải quyết nhờ vào việc thâm canh trái vụ. Ngoài ra, Tổ hợp tác còn nhận được hỗ trợ kinh phí của Hội liên hiệp Phụ nữ thành phố Đà Nẵng để đầu tư trang thiết bị sản xuất như máy sấy khô kiệu, máy khò màn co, máy sục ozone màn co nắp sản phẩm để tăng thêm chất lượng bảo quản sản phẩm và chế biến sản phẩm nhanh nhất và hiệu quả.